Çanlı Kilise’nin Esrarengiz Mumyaları
Malta Haçı motifli kilisede bulunan çocuklara ve bir kediye ait 700 ve 1000 yıl öncesine tarihlenen mumyaların, mumyalama tekniğinde çok ileri bir medeniyetin hüküm sürdüğüne yorumlanıyor. Aksaray’da Manastırlar Tepesi’ndeki Çanlı Kilise’den kaçak kazıda çıkarılan kedi ve çocuk mumyaları müzenin en çok ilgi çeken bölümünü oluşturuyor. Aksaray Müze Müdürü Yüksek Sanat Tarihçisi Yusuf Altun, AA muhabirine yaptığı açıklamada, mumyalamanın ruhun ölümsüzlüğüne olan inancın eseri olduğunu ve yüzyıllardır birçok medeniyet tarafından gerçekleştirildiğini söyledi.
Aksaray ve çevresinin, en az eski Mısır kadar mumya açısından zengin olduğunu belirten Altun, bozulmadan günümüze kadar gelen mumyaların bu bölgede, mumyalama işinde çok ilerlemiş bir medeniyetin hüküm sürdüğünün bir kanıtı olduğunu kaydetti. Bölgede bugüne kadar çıkartılan ve kaçakçılardan ele geçirilen mumyaların Aksaray ve Niğde müzelerinde sergilendiğini anlatan Altun, bu mumyaların çoğunun Aksaray merkeze 20-25 kilometre mesafedeki Manastırlar Tepesi’nde kurulu Çanlı Kilise’den çıkarıldığını ifade etti. Hristiyanlığın Anadolu’da resmi din olmasından sonra bu bölgede Hristiyanlık faaliyetlerinin arttığını ve Kapadokya’nın o dönemde Hristiyanlığın önemli merkezlerinden biri haline geldiğini anlatan Altun, şöyle devam etti: ”Hac yolunda olması nedeniyle Manastırlar Tepesi’ndeki dini yapılara çok önem verildiği anlaşılıyor. Burada külliye şeklinde bir yapılaşma söz konusu.
Çok sayıda manastır var. Manastırların devamındaki Çanlı Kilise 13. yüzyılda ana kaya üzerine düzgün kesme taş ve tuğladan inşa edilmiştir. Kilisenin hemen hemen bütün mekanlarında Hz. İsa ve havarilerine ait freskler ve o dönemin modası olan Malta Haçı motifleri resmedilmiş. Ancak fresklerin büyük bir kısmı tahrip edilmiş, yapının kubbesi tamamen çökmüştür. Kilisenin bulunduğu konum Hasandağı manzarası nedeniyle son derece etkileyici. Burada kaçak kazı sonucu ortaya çıkarılan mumyalardan 4′ü Niğde Müzesi’nde, 4′ü de Aksaray Müzesi’nde sergilenmektedir. Definecilerin daha fazla tahribatta bulunmasını önlemek için Çanlı Kilise’de iki bekçi görev yapıyor.” -Kedi ve 4 çocuk mumyası var- Mumyalamanın Çanlı Kilise’de yoğunlaşmasının sebebinin buranın önemli bir dini merkez olmasından kaynaklandığını belirten Altun, ”İnsanlar buraya günahlarından arınmaya, dilek tutmaya geliyorlardı.
Çanlı Kilise’de ve çevresinde mumyalama yapılıyordu. Buradan çıkarılan bir kedi ve 4 çocuk mumyası, müzemizdeki diğer mumyalarla birlikte özel bir bölümde sergileniyor. Kiliseden çıkan mumyaların çocuk olması dikkat çekicidir. Çocukların o dönemin ileri gelenlerinin çocukları olduğunu düşünüyoruz” diye konuştu. 10. ve 13. yüzyıllara tarihlenen çocuk mumyalarının yanında onlara ait olduğu düşünülen cam bilezik ve boncuklar, metal yüzük ve kolye taneleri, giysi ve kefen parçalarının da sergilendiğini ifade eden Altun, şunları kaydetti: ”Çanlı Kilise’den bir kedi mumyasının çıkması da ilginç. Kedi önemli bir kişiye ait olabilir. Geçmiş yıllarda eski bir yerleşim olan Ihlara Vadisi’nden çok sayıda mumyanın çıktığı ancak yanlış inanışlar nedeniyle tahrip edildiğini biliyoruz. Bu da bu bölgede mumyalama işinin yaygın olduğunu gösteriyor. Çanlı Kilise’de henüz bir kazı yapılmış değil. Ancak buralarda yapılacak bilimsel araştırmalar bize Anadolu’nun tarihi hakkında çok değerli bilgiler verebilir.”